Κινηματογραφικές εκδοχές της Κλεοπάτρας

Πασχαλινό αφιέρωμα

Κινηματογραφικές εκδοχές της Κλεοπάτρας

O θάνατος της Κλεοπάτρας είναι εκείνος, που συνέβαλε τα μέγιστα στη σφυρηλάτηση του θρύλου της. Ήδη από το 1663, ο William Shakespeare έγραψε ένα από τα μεγαλύτερα έργα του: Αντώνιος και Κλεοπάτρα. Μετατρέπει την τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου σε τραγική ηρωΐδα, που θέτει τέλος στη ζωή της από έρωτα και όχι εξαιτίας της απώλειας του βασιλείου της. Στον 20ό αιώνα, ο κινηματογράφος ασχολήθηκε εκτενώς με αυτή τη μυθική μορφή. Το 1899, ο πρωτοπόρος  σκηνοθέτης Georges Méliès υπήρξε ο πρώτος, που εμπιστεύτηκε τον ρόλο σε μια Γαλλίδα, την Jeanne d’Alcy. Η διάρκεια της ταινίας μόλις που ξεπερνούσε τα δυο λεπτά της ώρας. Τα ίχνη της χάθηκαν μέσα στη δεκαετία του ΄30. Το 2005 ξαναβρέθηκε και αποκαταστάθηκε τεχνικά. Ωστόσο, το κινηματογραφικό έργο, όπου η μορφή της ηρωΐδας ταυτίστηκε κυριολεκτικά με εκείνη της πρωταγωνίστριας (Elisabeth Taylor), υπήρξε, το 1963, η πασίγνωστη Κλεοπάτρα του Joseph Mankiewicz. Χάρη στην ακτινοβολία της πρωταγωνίστριας, στη συνείδηση του ευρέως κοινού, η βασίλισσα είχε μαύρα μαλλιά, παρά το γεγονός ότι οι μαρτυρίες της εποχής την εμφανίζουν ως καστανόξανθη.

Η Κλεοπάτρα υπήρξε μύθος ακόμα και ενόσω ζούσε. Πέραν, ωστόσο, της ρομαντικής εκδοχής πως τα αισθήματά της για τον Μάρκο-Αντώνιο ευθύνονταν για την αυτοκτονία της, τα πραγματικά κίνητρα δεν έχουν ακόμη διελευκανθεί, με συνέπεια ένα πέπλο μυστηρίου να εξακολουθεί να την περιβάλλει. Προφανώς, για τον ίδιο λόγο αντιστάθηκε τόσο καλά στον παράγοντα χρόνο και κατάφερε να εμπνεύσει, αιώνες αργότερα, ολόκληρη σειρά από καλλιτέχνες, συγγραφείς, σκηνοθέτες, δραματουργούς και μουσικοσυνθέτες.

Faces of Cleopatra 1917-2013

Cleopatra (1912)

Αμερικανική βωβή ταινία, βασισμένη στο ομώνυμο έργο του γνωστού θεατρικού συγγραφέα και λιμπρετίστα  Victorien Sardou (Tosca, Fédora, Madame Sans-Gêne). Πρωταγωνιστεί η Helen Gardner (είναι ταυτόχρονα και παραγωγός) σε σκηνοθεσία Charles L. Gaskill. Σε μια αλληλουχία φροντισμένων για την εποχή σπονδυλωτών επεισοδίων, εξιστορούνται οι διάφορες, αισθηματικής φύσεως, περιπέτειες της βασίλισσας. Ανεξήγητη παραμένει η απουσία, από την αρκετά εκτενή κατάσταση των εραστών, του Ιουλίου Καίσαρα. Όπως είναι επόμενο, τελευταία κατά σειρά συγκαταλέγεται η περιπέτεια με τον Μάρκο-Αντώνιο.

Marcantonio e Cleopatra (1913)

Προτού συμπληρωθεί ένα έτος από την προηγούμενη ταινία, κυκλοφόρησε η δεύτερη κινηματογραφική εκδοχή της Κλεοπάτρας, με προέλευση, τη φορά αυτή, την Ιταλία. Πηγή έμκπνευσης υπήρξε  το ομώνυμο θεατρικό έργο του William Shakespeare, σε…βωβή μορφή. Η πρωταγωνίστρια,  Gianna Terribili-Gonzales διέπρεψε σε ταινίες του συγκεκριμένου είδους (έχουν καταμετρηθεί άνω των σαράντα) και εξαφανίστηκε από το στερέωμα μόλις έκανε την εμφάνισή του ο ήχος. Η σκηνοθεσία ανήκει στον Enrico Guazzoni, ενώ στο πλευρό της πρωταγωνίστριας συναντάμε ως Μάρκο-Αντώνιο τον Antonio Novelli. Στις ΗΠΑ, η ταινία προβλήθηκε με τον τίτλο Mark Antony and Cleopatra. Καθώς δεν ετίθετο ζήτημα μεταγλώτισης, οι όποιες παρεμβάσεις σχετίζονταν με τον εξαμερικανισμό των ονομάτων των ηθοποιών (Jeanette Trimble και  Antony ή Anthony Novelli).

Cleopatra (1917)

Κλεοπάτρα στην περίπτωση είναι η Theda Bara. Πλαισιώνεται από τους Fritz Leiber (Ιούλιος Καίσαρ) και Thurston Hall (Μάρκος-Αντώνιος). Το σενάριο αντλεί την έμπνευσή του από το μυθιστόρημα Cleopatra του H. Rider Haggard, από τα ομώνυμα θεατρικά έργα των Émile Moreau και Victorien Sardou, καθώς καθώς και στο γνωστό Antony and Cleopatra του William Shakespeare. Η ταινία ακολουθεί ολόκληρη την πορεία της βασίλισσας, από την άνοδό της στο θρόνο της Αιγύπτου έως το τραγικό τέλος. Σκηνοθέτης είναι ο J. Gordon Edwards. Από τη βωβή αυτή ταινία σώζονται σήμερα μόνο αποσπάσματα.

Cleopatra (1934)

H πρώτη Κλεοπάτρα του ομιλούντος κινηματογράφου υπήρξε η Claudette Colbert, σε μια θεαματική παραγωγή του Cecil B. DeMille, που προτάθηκε για πέντε βραβεία Όσκαρ (μεταξύ των οποίων εκείνο της καλύτερης ταινίας), αποσπώντας τελικά μόνο το ένα. “Ηταν εξαιρετικά δύσκολο να αναπνέεις τυλιγμένη μέσα σε ένα χαλί και να βγαίνεις από αυτό ευδιάθετη και σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να γυρίσουμε τη σκηνή πάνω από μια φορές” δήλωσε η πρωταγωνίστρια. Η υπόθεση δεν αποκκλίνει από την ιστορική πραγματικότητα. Το σενάριο ανήκει στους Vincent Laurence και Waldemar Young, τους οποίους εφοδίασε με ιστορικής φύσεως υλικό ο Bartlett Cormack. Σκηνοθέτης ήταν ο ίδιος ο DeMille. Παίζουν επίσης οι Warren William (Ιούλιος Καίσαρ) και Henry Wilcoxon (Μάρκος-Αντώνιος).

Caesar and Cleopatra (1945)

H σκυτάλη της πρώτης μεταπολεμικής παραλλαγής του πρωταγωνιστικού ρόλου πέρασε στη Vivien Leigh, έξι χρόνια έπειτα από τη μεγάλη της ερμηνεία στο Όσα παίρνει ο άνεμος. Πρόκειται για κινηματογραφική διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του George Bernard Shaw (1901), σε προσαρμογή του ιδίου του συγγραφέα. Ταυτόχρονα, είναι η πρώτη έγχρωμη απόδοση της ιστορίας της Κλεοπάτρας. Στην περίπτωση, η υπόθεση περιορίζεται χρονικά στη διαμονή του Ιουλίου Καίσαρα (Claude Rains) στην Αίγυπτο, καθώς και στο δεσμό του με τη βασίλισσα. Στην ταινία συνεργάζονται και άλλα διάσημα ονόματα σε δευτερεύοντες ρόλους: Dame Flora Robson και Stewart Granger. Τη μουσική έχει συνθέσει ο Georges Auric. Η σκηνοθεσία είναι του Gabriel Pascal.

Serpent of the Nile (1953)

 

Η υπόθεση του έργου ξεκινά με τη δολοφονία του Ιουλίου Καίσαρα και συνεχίζει έως τη διπλή αυτοκτονία της Κλεοπάτρας (Rhonda Fleming) και του Μάρκου-Αντωνίου (Raymond Burr). Ωστόσο, ο πρώτος ανδρικός ρόλος αναλογεί στον Λουκίλιο (William Lundigan), πρόσωπο εμπιστοσύνης του Καίσαρα, ο οποίος είχε συνοδεύσει τον τελευταίο στην Αίγυπτο και παρακολουθήσει από κοντά τον δεσμό του με την Κλεοπάτρα. Έχοντας ψυχολογήσει τη βασίλισσα, ο Λουκίλιος θεωρεί την Κλεοπάτρα αδίστακτη, σε θέση να σαγηνέψει τον Μάρκο Αντώνιο μόνο και μόνο προκειμένου ο γιος, από τη σχέση της με τον Καίσαρα, να αποκτήσει τον απόλυτο έλεγχο της Ρώμης. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίες, στην προκειμένη περίπτωση η Κλεοπάτρα δεν είναι τυφλά ερωτευμένη με τον Μάρκο-Αντώνιο. Απλώς τον χρησιμοποιεί, προκειμένου να υλοποιήσει το σχέδιό της. Κάποια στιγμή, μάλιστα, επιχειρεί, δίχως επιτυχία, να γοητεύσει και τον Λουκίλιο, με στόχο να τον προσεταιριστεί.  Σκηνοθέτης είναι ο William Castle.

Due notti con Cleopatra (1954)

Πρώτη ιταλικής παραγωγής κωμωδία με το δίδυμο Sophia Loren (σε μια από τις πρώτες εμφανίσεις της, σε διπλό, μάλιστα, ρόλο) και Alberto Sordi. Tο σενάριο είναι του Ettore Scola και η σκηνοθεσία του Mario Mattoli. Παρά τον δεσμό της με τον Μάρκο-Αντώνιο, όποτε ο τελευταίος απουσιάζει, η Κλεοπάτρα συνηθίζει να περνά τις νύχτες της συντροφιά με Ρωμαίους στρατιώτες, τους οποίους την επομένη μέρα φροντίζει να δηλητηριάζει προκειμένου να μην αποκαλύψουν το μυστικό. Όταν, όμως, ο Μάρκος Αντώνιος επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια, η βασίλισσα τον επισκέπτεται κρυφά, αφήνοντας στα ανάκτορα τη σωσία της, με την οποία περνά τη νύκτα ένας ανυποψίαστος Ρωμαίος στρατιώτης, ο Cesare, που ερωτεύεται την εύθραυστη και θλιμμένη νεαρή γυναίκα πιστεύοντας πως είναι η Κλεοπάτρα. Από αυτή την κατάσταση πηγάζει μια ολόκληρη σειρά παρεξηγήσεων, κεντρικός άξονας του σεναρίου και των ανατροπών, που αυτό εμπεριέχει. Πάντως, το τέλος της ταινίας είναι ευνοϊκό για τους δυο πρωταγωνιστές.

Le legioni di Cleopatra (1959)

Ιταλική-Γαλλική-Ισπανική συμπαραγωγή με πρωταγωνίστρια την ηθοποιό Linda Cristal. Έπειτα από μια ακρόαση, που του χορήγησε η Κλεοπάτρα, ένας ταξιδιώτης, προερχόμενος από την Ελλάδα, αποφασίζει να καταταγεί εθελοντικά στις λεγεώνες της τελευταίας, τη στιγμή της κατάκτησης της Αιγύπτου από τους Ρωμαίους. Μοναδικό σημείο άξιο μνείας σε αυτή την, κατά τα άλλα, αδιάφορη ταινία, αποτελεί το γεγονός ότι σε μια σκηνή αρματοδρομίας, η πρωταγωνίστρια αρνήθηκε να αντικατασταθεί από σωσία, προτιμώντας να οδηγήσει αυτοπροσώπως το άρμα.

Una regina per Cesare (1962)

Δεύτερη παραγωγή με προέλευση την Ιταλία. Η υπόθεση διαδραματίζεται το 48 π.Χ. και σε αντίθεση με ανάλογα έργα, τα οποία πραγματεύονται τη συνάντηση της Κλεοπάτρας με τον Ιούλιο Καίσαρα και παρά τον (κάπως παραπλανητικό) τίτλο, το συγκεκριμένο εστιάζει αποκλειστικά στις ενδοδυναστικές έριδες της Αιγύπτου, που προηγήθηκαν της έλευσης εκεί του Καίσαρα. Χαρακτηριστικά, ο τελευταίος κάνει την εμφάνισή του μόνο στην καταληκτήρια σκηνή, όταν καταφθάνει στο ανάκτορο των Πτολεμαίων, στην Αλεξάνδρεια. Την Κλεοπάτρα ενσαρκώνει η Γαλλίδα ηθοποιός Pascale Petit, η δε σκηνοθεσία είναι των Piero Pierotti και Victor Tourjansky. Αξίζει να επισημανθεί πως γυρίστηκαν δυο εναλλακτικές εκδοχές της τελικής σκηνής (η δεύτερη κατά πολύ πιο τολμηρή ενδυματολογικά). Επίσης, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η εταιρία 20^th Century Fox έσπευσε να αγοράσει τα δικαιώματα της ταινίας, ώστε να είναι σε θέση να ελέγχει τη διακίνησή της. Την ίδια εποχή, βρίσκονταν στο τελευταίο στάδιο τα γυρίσματα της γνωστής υπερπαραγωγής και η εταιρία ουδόλως επιθυμούσε να δει ανταγωνιστικές ταινίες να προκαταλαμβάνουν το κοινό.

Cleopatra (1963)  

Η “ναυαρχίδα” των ταινιών με θέμα την Κλεοπάτρα, μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες (συνάμα όμως, και θυελλώδεις) του Χόλυγουντ. Το γύρισμά της συνοδεύτηκε από δυσβάσταχτο κόστος (η 20^th Century Fox βρέθηκε στο κατώφλι της χρεοκοπίας παρόλη την εμπορική επιτυχία), αντικατάσταση σκηνοθέτη και μέρους της διανομής, αλλαγή τοποθεσιών γυρίσματος, πανάκριβα σκηνικά, τα οποία χρειάστηκε να κατασκευαστούν εις διπλούν, σκάνδαλα όσον αφορά την ιδιωτική ζωή των πρωταγωνιστών, Elisabeth Taylor και Richard Burton κλπ. Πρόκειται για την πιο δαπανηρή παραγωγή στην ιστορία του κινηματογράφου παγκοσμίως (44 εκατομ. δολάρια το 1963, το αντίστοιχο των 360 εκατομ. σήμερα). Προτάθηκε για εννέα βραβεία Όσκαρ, από τα οποία απέσπασε τελικά τα τέσσερα. Τους δυο πρωταγωνιστές πλαισιώνει ένας εξαιρετικός Rex Harrison στο ρόλο του Ιουλίου Καίσαρα. Η σκηνοθεσία ανήκει στον Joseph L. Mankiewicz, το δε σενάριο προέρχεται από μια προσαρμογή του βιβλίου του Carlo Maria Franzero The Life and Times of Cleopatra (1900) καθώς και από μαρτυρίες ιστορικών της εποχής (Πλούταρχος, Σουετώνιος, Αππιανός). Οι σκηνές της μεγαλοπρεπούς άφιξης της Κλεοπάτρας στη Ρώμη και της ναυμαχίας στο Άκτιο, εκλαμβάνονται ακόμα και σήμερα ως σημεία αναφοράς. Γενικότερα, κοντά εξήντα χρόνια αργότερα, η ταινία δεν προδίδει καθόλου την ηλικία της και εξακολουθεί να μαγνητίζει το κοινό, ακριβώς όπως όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά.

Totò e Cleopatra (1963)

Ένα πράγμα είναι βέβαιο: ούτε κατά διάνοια η παρούσα ταινία λειτούργησε ανταγωνιστικά έναντι της προηγούμενης, παρόλη τη χρονική σύμπτωση των γυρισμάτων…Πρόκειται για αντιπροσωπευτική ανούσια και χονδροειδή ιταλική παρωδία της δεκαετίας του ΄60 σε όλα τα επίπεδα, αρχής γενομένης από το σενάριο. Σύμφωνα με αυτό, ο Μάρκος-Αντώνιος διαθέτει έναν δίδυμο αδελφό, τον Τοτόνιο, έναν διακινητή σκλάβων, ο οποίος κατά καιρούς τον αντικαθιστά κρυφά σε πολλές ιδιωτικές συναντήσεις με την Κλεοπάτρα. Η διαρκής εναλλαγή των χαρακτήρων και η συνακόλουθη σύγχυση της βασίλισσας, αποτελούν τον άξονα, γύρω από τον οποίο εκτυλίσσεται η πλοκή του έργου. Η Γαλλίδα Magali Noël ενσαρκώνει την Κλεοπάτρα, ενώ o διπλός ρόλος του Μάρκου-Αντωνίου/Τοτόνιου αναλογεί στον κωμικό ηθοποιό Τοτό.

Carry On Cleo (1964)

Δέκατο και ίσως το καλύτερο επεισόδιο της σειράς με τίτλο Carry On. Ουσιαστικά πρόκειται για παρωδία της υπερπαραγωγής του 1963, στην οποία παραπέμπει και εξαιτίας μιας άλλης συγκυρίας: χρησιμοποιήθηκαν τα σκηνικά, τα οποία προορίζονταν αρχικά γι αυτήν. Έπειτα, όμως, από τη μεταφορά των γυρισμάτων στη Ρώμη, κατασκευάστηκαν νέα, πολυδάπανα, σκηνικά, με αποτέλεσμα τα προηγούμενα να είναι, πλέον, διαθέσιμα. Επιπρόσθετα, η 20^th Century Fox, κινήθηκε νομικά ενάντια στους παραγωγούς της παρούσας ταινίας, θεωρώντας ότι η διαφημιστική αφίσα προσέβαλε τα πνευματικά δικαιώματα της εταιρίας. Το δικαστήριο τη δικαίωσε και η αφίσα αποσύρθηκε. Στην περίπτωση, Κλεοπάτρα είναι η Amanda Barrie, Ιούλιος Καίσαρ ο Kenneth Williams και Μάρκος-Αντώνιος ο Sidney James. Σε γενικές γραμμές, το βρετανικό κοινό ανταποκρίθηκε στην ταινία, καθώς επρόκειτο για μια “light” εκδοχή μιας, ούτως ή άλλως, τραγικής ιστορίας.

Antony and Cleopatra (1972)

To 1972, η Rank Organisation γύρισε την πρώτη ομιλούσα κινηματογραφική εκδοχή του ομώνυμου θεατρικού έργου του William Shakespeare (στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διασκευή, για τις ανάγκες της ταινίας, από τον σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή, Charlton Heston). Οι αρχικές φιλοδοξίες διαψεύστηκαν. Ο Orson Welles απέρριψε την πρόταση περί ανάληψης της σκηνοθεσίας. Από τα 2,7 εκατομ. δολάρια, ο προϋπολογισμός μειώθηκε στο 1,8 (ο Charlton Heston και ο παραγωγός Peter Schell αποποιήθηκαν την αμοιβή, η οποία τους αναλογούσε). Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Ισπανία. Ωστόσο, για λόγους οικονομίας, ο Heston χρησιμοποίησε σκηνές, προερχόμενες από την ταινία Ben-Hur (1959) για να αποδώσει τη ναυμαχία στο Άκτιο. Αξίζει να σημειωθεί πως ο ίδιος ηθοποιός έχει ενσαρκώσει τον Μάρκο-Αντώνιο σε δυο διασκευές του σαιξπηρικού έργου Julius Caesar (1950 και 1970). Στο ρόλο της Κλεοπάτρας συναντάμε τη Βρετανίδα Hildegard Neil, ηθοποιό που έχει εντρυφήσει στο σαιξπηρικό ρεπερτόριο.

Antony and Cleopatra (1974)

Πρόκειται για τηλεταινία, η οποία μεταφέρει την παράσταση του έργου του Shakespeare, ακριβώς έτσι όπως την είχε ανεβάσει η Royal Shakespeare Company σε σκηνοθεσία του Jon Scoffield. Πρωταγωνιστούν οι Richard Johnson και Janet Suzman. Αξίζει να επισημανθεί η φευγαλέα, σε δευτερεύοντα ρόλο, εμφάνιση του άγνωστου, ακόμα τότε, Ben Kingsley (Gandhi), ο οποίος είχε ξεκινήσει τη σταδιοδρομία του από τον μεγάλο αυτό σαιξπηρικό θίασο.

Cleopatra (1999)

Πρόκειται για τρίωρη αμερικανική τηλεοπτική μίνι-σειρά, η οποία προβλήθηκε για πρώτη φορά τον Μάϊο του 1999 από το ABC Television Network, με τους ηθοποιούς Leonor Varela (Κλεοπάτρα), Timothy Dalton (Ιούλιο Καίσαρα) και Billy Zane (Μάρκο-Αντώνιο). Το σενάριο αποτελεί διασκευή του μυθιστορήματος της Margaret George The Memoirs of Cleopatra (1997). Εξιστορεί ολόκληρη τη ζωή της Κλεοπάτρας, από την πρώτη συνάντησή της με τον Ιούλιο Καίσαρα (το γνωστό επεισόδιο της μεταφοράς μέσα στο χαλί) έως την αυτοκτονία της, το  30 π.Χ.) στην Αλεξάνδρεια. Η σειρά είναι καλογυρισμένη και βλέπεται ευχάριστα, δίχως, ωστόσο, να διεκδικεί περγαμηνές.

Astérix et Obélix: Mission Cléopâtre (2002)

Άκρως επιτυχής μεταφορά στην οθόνη ενός από τα καλύτερα άλμπουμ της δημοφιλούς σειράς κόμικς των René Goscinny και Albert Uderzo. Συνάμα, αποτελεί τη δεύτερη, και μακρόθεν πιο ευρηματική, από τις τρεις ταινίες με πραγματικούς ηθοποιούς (υπάρχει και σειρά κινουμένων σχεδίων). Ταυτόχρονα, πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών στη Γαλλία, έπειτα από την κλασσική κωμωδία του Gérard Oury La Grande Vadrouille (1966), με τους Bourvil και Louis de Funès. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε δυο, κυρίως,  παραμέτρους: 1) Το σενάριο του Alain Chabat, το οποίο ακολουθεί πιστά το πρωτότυπο, με ελάχιστες αποκλίσεις, οι οποίες ουδόλως προδιδουν το πνεύμα του τελευταίου. 2) Την εξαιρετική ερμηνεία των πρωταγωνιστών (Christian Clavier, Gérard Depardieu, Claude Rich) και τη φυσική τους ομοιότητα με τους χαρακτήρες της σειράς. Η ταινία αφηγείται το, εκ πρώτης όψεως, μη πραγματοποιήσιμο στοίχημα ανάμεσα στην Κλεοπάτρα και τον Ιούλιο Καίσαρα, περί ανέγερσης ενός πολυτελούς ανακτόρου στη μέση της ερήμου, εντός μιας προθεσμίας τριών μηνών. Ευρισκόμενος σε απόγνωση, ο αρχιτέκτονας Numerobis αναγκάζεται να επιστρατεύσει τα μεγάλα μέσα, ζητώντας τη συνδρομή των γνωστών και μη εξαιρετέων Γαλατών και του αναπόφευκτου μαγικού φίλτρου, χάρη στην οποία τα έργα περατώνονται εγκαίρως. Απολαυστικοί είναι οι συνεχόμενοι αναχρονισμοί, θεμελιώδες συστατικό στοιχείο, άλλωστε, ολόκληρης της σειράς των  Goscinny και Uderzo. Τα δυο μοναδικά ιστορικά πρόσωπα του έργου (Κλεοπάτρα και Ιούλιος Καίσαρ) ενσαρκώνουν η Monica Bellucci και ο σκηνοθέτης – σεναριογράφος Alain Chabat, αυτοπροσώπως.

Cleopatra (2007)

H παρούσα Κλεοπάτρα μας έρχεται από τη Βραζιλία! Ταινία ανάξια μνείας (οι διάλογοι, ως αναμενόμενο, γίνονται εις άπταιστον πορτογαλικήν) με τους Alessandra Negrini (Κλεοπάτρα), Miguel Falabella (Ιούλιος Καίσαρ) και Bruno Garcia (Μάρκος-Αντώνιος). Το σενάριο και η σκηνοθεσία ανήκουν στον Júlio Bressane. Θυμίζει περισσότερο βραζιλιάνικη σαπουνόπερα και λιγότερο ιστορική ταινία εποχής.

Cleopatra ya Lalla (2013)

Φαίνεται ότι στο Μαρόκο ζήλεψαν τη δόξα των Astérix και Obélix. Ειδάλλως, δεν εξηγείται η ύπαρξη της ανόητης αυτής ταινίας. Οι αποκλίσεις από την ιστορική πραγματικότητα είναι εξίσου μεγάλες και σε αυτή την περίπτωση. Μόνο, που στερούνται παντελώς ευρηματικότητας. Η Κλεοπάτρα υπόσχεται τη χείρα της, από κοινού με το βασίλειο της Αιγύπτου, σε όποιον καταφέρει να της προσκομίσει ένα θαυματουργό αυγό. Ως εκ τούτου, ξεκινά ένας αδυσώπητος ανταγωνισμός ανάμεσα στον Ιούλιο Καίσαρα, τον Antarah (επικό ήρωα της αραβικής λογοτεχνίας) και τους… Astérix και Obélix, για το έπαθλο. Κλασσικό παράδειγμα προς αποφυγή! Για την Ιστορία και μόνο, το όνομα της Μαροκινής καλλονής, που υποδύεται την Κλεοπάτρα, είναι  Ihssane Atif.

Cleopatra: Mother, Mistress, Murderer, Queen (2016)

Επικεντρώνοντας στον φιλόδοξο και αδίστακτο χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας, είναι βέβαιο πως η τελευταία, μέχρι στιγμής, ταινία με θέμα την Κλεοπάτρα, δεν κολακεύει την κεντρική ηρωΐδα. Ωστόσο, κινείται κοντά στην ιστορική πραγματικότητα και δεν παρασύρεται από τον μύθο. Αφηγείται τον τρόπο, με τον οποίο η τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου επέζησε εν μέσω μιας αιμομικτικής και αιμοσταγούς δυναστείας, διασφάλισε το μέλλον της σαγηνεύοντας τον ισχυρότερο ηγέτη της Ρώμης, τέλος, γιατί η πτώση και το τραγικό τέλος της εξασφάλισαν δια παντός μια θέση στην Ιστορία. Η Ellie Goffe είναι μια πειστική Κλεοπάτρα. Πλαισιώνεται από τους Alex Walker (Ιούλιος Καίσαρ) και Terry Scotchmer (Μάρκος-Αντώνιος). Σκηνοθέτης είναι ο Ben Reid.

Φήμες

Ήδη από το 2010 κυκλοφόρησαν φήμες (δεν έχουν παντελώς κοπάσει ακόμη) για μια υπερπαραγωγή, αντάξια εκείνης του 1963, από την εταιρεία Sony. Ως σενάριο έχει επιλεγεί το μυθιστόρημα του Stacy Schiff Cleopatra: A life (2010). Για τον σκοπό αυτό βολιδοσκοπήθηκαν επώνυμοι σκηνοθέτες (David Finger, James Cameron, Paul Greengrass,  Denis Villeneuve και Ang Lee). Το 2013, ο Lee θεωρούσε τον εαυτό του ως τον επικρατέστερο, δίχως να υπάρξει συνέχεια. Περισσότερο θόρυβο στα ΜΜΕ δημιούργησε το όνομα της υποψήφιας πρωταγωνίστριας. Έχοντας αποκτήσει πείρα από τον ρόλο της Ολυμπιάδος στην ταινία Alexander του Oliver Stone (2004), πιθανώς δε επιδιώκοντας να καθιερωθεί ως η νέα Elisabeth Taylor, η Angelina Jolie φάνταζε, για μεγάλο χρονικό διάστημα, ως η επικρατέστερη. Διαδόθηκε, μάλιστα, πως θα επρόκειτο για την ακροτελεύτια εμφάνιση της σταδιοδρομίας της. Η κατάσταση περιπλέχθηκε όταν αναμίχθηκε στην όλη υπόθεση ένα δεύτερο όνομα. Εκείνο της Lady Gaga. Κατόπιν τούτου, άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες, σύμφωνα με τις οποίες, η κυοφορούμενη Κλεοπάτρα πρόκειται να προσλάβει τη μορφή ενός μιούζικαλ. Προς το παρόν, η υπόθεση έχει παραμείνει μετέωρη καθώς η εταιρία παραγωγής αποφεύγει συστηματικά να αποκαλύψει τα χαρτιά της.

Όποια τροπή και αν προσλάβουν τα πράγματα, ένα είναι βέβαιο. Βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον παλιό ποιοτικό κινηματογράφο. Όπως σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, έτσι και σε αυτό τον τομέα επιβεβαιώνεται πως η κοινωνία μας βρίσκεται σε τροχιά πολιτισμικής παρακμής.

 

Κείμενο – Επιμέλεια αφιερώματος: Γιάννης Μουρέλος

Μορφοποίηση – Επιμέλεια έκδοσης: Δημήτρης Μητσόπουλος